روش معمول جهت تعیین حد بستر و حریم رودخانهها انجام عملیات نقشه برداری با مقیاس مناسب از محل جهت برداشت توپوگرافی کامل بستر و حاشیه رودخانه با عرض باند کافی و انجام مطالعات کامل هواشناسی و هیدرولوژی جهت تعیین سیلاب با دوره بازگشت 25 ساله در محل مورد نظر می باشد. انجام این مراحل علاوه بر صرف زمان زیاد، نیازمند تخصیص منابع مالی فراوان می باشد و عملا طی این مراحل در موارد مقطعی تعیین حریم رودخانهها که به طور معمول از طرف اشخاص حقیقی و حقوقی از شرکتهای آب منطقهای درخواست میشود غیر قابل توجیه میباشد. در این گونه موارد تعیین حریم با بازدید از محل و اعمال سلایق شخصی و به صورت تقریبی با رعایت محدوده 1 تا 20 متر انجام میگردد. شرکت مدیریت منابع آب ایران در سال 1389 با انتشار دستورالعمل تعیین حریم کمی رودخانهها، یک مدل مفهومی(به نام DLSRS) را جهت تعیین حریم کمی با استفاده از 5 شاخص معرفی نمود. مشکل اصلی در استفاده از این دستورالعمل لزوم تعیین دبی با دوره بازگشت 25 ساله می باشد که مهمترین شاخص مدل با بیشترین وزن میباشد. در این مقاله با تعیین ضرایب منطقهای روشهای برآورد سیلاب برای حالت 25 ساله در محل ایستگاههای هیدرومتری استان ایلام و تعمیم آنها به کل سطح استان با استفاده از روش عکس مجذور فاصله، زمینهای فراهم شده که میزان دبی 25 ساله هر آبراهه در سطح استان فقط با داشتن موقعیت مکانی و سطح حوضه آبریز آن براحتی قابل محاسبه باشد. سایر شاخصهای مدل DLSRS، با استفاده از نقشههای 25000/1، بازدید محلی و تعیین تقریبی هندسه مقطع عبور جریان قابل تعیین میباشند. در نهایت پارامترهای مدل و روش تعیین دبی ذکر شده به صورت یکپارچه در یک برنامه کامپیوتری گردآوری شده و نتایج خروجی به راحتی از این برنامه قابل دریافت میباشند. عملیات صحت سنجی و تحلیل حساسیت این روش و برنامه مرتبط با آن دقت آنرا در رسیدن به جواب نشان میدهد.
مطالعات تعیین حد بستر و حریم رودخانه ها از برنامه هایی است که در چند سال اخیر بطور جدی از طرف وزارت نیرو و شرکتهای آب منطقهای در دستور کار قرار گرفته تا با مشخص شدن بستر و حریم قانونی رودخانه های کشور همانند راهها و مخازن سدها، محدوده مجاز برای فعالیتهای اهالی ساکن و توسعه آتی مناطق شهری و روستایی نواحی حاشیه رودخانهها تعیین گردد. لذا تعیین بستر و حریم رودخانه ها به نحوی تعیین میزان خطر و محدوده احتمال بروز خسارت است که از جهت امنیت فعالیتهای معیشتی و زیستی اهالی، حائز اهمیت خواهد بود. شرایط توپوگرافی برخی بازه های رودخانه ها بخصوص در مناطق کم شیب دشتها باعث می شود روشهای معمول بررسی رفتار رودخانه، پهنه های وسیعی را بعنوان بستر رودخانه مشخص نماید. جهت فایق آمدن بر این مشکل راهکارهایی در مراجع مختلف پیشنهاد شده که در این مقاله به بررسی آنها پرداخته میشود از میان 4 راهکار ارائه شده، با توجه به شرایط هیدرولیکی و هزینه های اجرای آنها(بدلیل نیاز به عملیات نقشهبرداری وسیع) در نهایت روش قابل استفاده و مناسب جهت اعمال در مدل هیدرولیکی در شرایط ذکر شده انتخاب شد. همچنین موارد ذکر شده جهت تعیین حد بستر رودخانه قرهسو در استان گلستان که دارای چنین شرایطی می باشد مورد بررسی قرار گرفته است.
With respect to population growth, increase of water consumption per capita and high cost of drinking water production and regarding limited water resources, optimum usage of existing water is considered as a vital issue especially in developing countries. Therefore managers and decision makers in water and wastewater sectors should consider this important issue in their plans. Pressure management is one of the most effective and practical methods for water saving in urban water distribution networks. In spite of many studies which describe the principles of pressure management theory, however, only few studies on pressure management at field are available. In this paper, effect of pressure management on reduction of water demand and consumers` consumption was studied. To perform the study, a small urban water distribution network was isolated. A modulated pressure reducing valve (PRV) with an ultrasonic flowmeter used to control and monitor the flow parameters. Some different pressure patterns were generated by the modulated PRV applied on the network and for each case total water inflow to the network and water consumptions of the consumers were measured. Results showed that a good pressure management could significantly decrease the water demand and consumption.
تحقیق حاضر بیانگر رخداد سیلاب آبانماه 1334در شهر ایلام از حیث بررسی رفتار هیدرولوژیکی، مستندسازی و آسیب شناسی ، خسارات مستقیم و غیرمستقیم، تحلیلهای فنی و درس آموخته های سیلاب مورد اشاره میباشد. بررسیها، مطالعات و مشاهدات نشان میدهد سیلاب مزبور از نوع سیلاب واریزه ای بوده است. حداکثر بارش 24 ساعته تاریخ 7 آبان ماه 1334در شهر ایلام 183 میلیمتر گزارش شده است. دوره بازگشت بارش حداکثر 24 ساعته وقوع یافته سیلاب مزبور، 171 سال برآورد گردیده است. آسیب وارده به تأسیسات آبی استان در حوزه های تأسیسات آبرسانی و شبکه های آبیاری و زهکشی، تأسیسات تصفیه خانه و آبرسانی شهری و روستایی و تأسیسات فاضلاب شهری و روستایی به ترتیب به میزان 713 ،011 و 313 میلیارد ریال برآورد شده است که خسارات غیرمستقیم و غیرملموس ناشی از سیلاب نیز باید به آنها افزوده شود. وجود گلوگاه های شهری در شبکه مسیلها و ضعف های اجرایی و خصوصاً پوشانیدن سقف مسیلها موجب وقوع خسارات و در بعضی موارد تشدید آنها شده است. هماهنگی سازمانهای ذیربط در هنگام سیلاب خوب ارزیابی شده و سبب کاهش خسارات مالی و جانی بیشتر گردیده است. هماهنگی میان سازمانی بین دستگاه های درگیر با طرحهای عمرانی شهری، ارتقاء دانش و فرهنگ عمومی در زمینه کنترل سیلاب بیش از پیش احساس می گردد.
امروزه علی رغم توسعه مدلهای گوناگون از سوی شرکتهای مختلف در زمینه شبیهسازی جریان آب زیرزمینی، محدودیتهای موجود در برنامه کامپیوتری آنها از یک سو و عدم شناخت قابلیتهای آنها از سوی دیگر، میتواند باعث ایجاد عدم قطعیت در نتایج گردد. به نظر میرسد، قویترین مدل در زمینه شبیهسازی جریان آب زیرزمینی، MODFLOW باشد. با این حال، این مدل نیز به مانند سایر مدلهای موجود، با محدودیتهایی روبرو است که موجب بروز عدم قطعیت در نتایج میگردد. علاوه بر این، عدم شناخت کافی از قابلیتهای نرمافزار مربوط به آن و کاربرد آنها در موقعیتهای متفاوت، بر این عدم قطعیت میافزاید. در این مقاله، قابلیتهای بستههای محاسبهگر جریان درون سلولی BCF و LPF به منظور بکارگیری در شبیهسازی جریان آب زیرزمینی با استفاده از MODFLOW، بیان گردیدهاست.
سیستمهای توزیع برای تامین سطح حداقل فشار در دورههای پیک مصرف، زمانی که افتهای اصطکاکی در بالاترین حد و فشار ورودی در پایینترین مقدار باشد طرح میشوند، در نتیجه فشارهای بالاتر از حد نیاز در طول دورههای غیر پیک همواره اتفاق میافتند، و این امر باعث افزایش نشت در شبکه میشود. تغییرات فشار باید به صورتی باشد که در نهایت به یک سطح فشار بهینه مناسب برای سیستم توزیع به شکلی که حقوق قانونی مشترکان و مصرف کنندگان تامین شود و تغییرات و ناپایداری در فشار بوجود نیاید منجر شود. در این مقاله با مدل نمودن بخشی از شبکه آب تهران در منطقه شمیرانات به عنوان مطالعه موردی با استفاده از مدل هیدرولیکی WaterGEMS و سیستم اطلاعات جغرافیایی GIS، مدلی از شبکه جهت تعیین میزان نشت آماده و کالیبر شده است سپس الگوی مناسب جهت اعمال تغییرات فشار در طول شبانه روز تعیین شده و با استفاده از اصول FAVAD و Germanopoulos مقادیر نشت هرکدام از لولههای شبکه در هر ساعت از شبانه روز برآورد شده است. همچنین با اندازهگیری پارامترهای جریان، تغییرات مقادیر حداقل جریان شبانه، مصرف و جریان ورودی با تغییرات فشار برآورد گردیده است.
با توجه به رشد مخازن سدها، نیاز به سرریزها نیز روز به روز افزایش مییابد. امّا مشکلی که در این سازه وجود دارد وقوع کاویتاسیون است. در سال 1915 کاویتاسیون اشکالاتی در تونل تخلیه بوجود آورد و در سال 1941 مشاهده شد که سرریزها نیز همین مشکل را پیدا میکنند. البتّه در آن زمان کاویتاسیون بعنوان دلیل اصلی این خرابیها شناخته نشد، امّا امروزه مشخّص شده که وقوع کاویتاسیون در مناطقی که سرعت سیّال زیاد میباشد باعث این خرابیهاست و راههایی نیز برای برطرف کردن این مشکل پیشنهاد شده و اجرا میشود.
ناهمواریهای سطحی باعث جدا کردن جریان از سطح و تشکیل حباب میشوند این حبابها در پاییندست به علّت افزایش فشار دچار درونفجاری شده، باعث افزایش بیشتر فشار میشوند و موجب کنده شدن و وارد آمدن خسارت به مواد و مصالح کف میشوند.
هدف از این مقاله بررسی خرابیها و راههای مؤثّر مقابله با اثرات کاویتاسیون روی سرریزها میباشد و شامل تشریح پدیده، عوامل مؤثّر و تشدید کننده، خرابیها و راههای جلوگیری از این خرابیها از جمله روش هوادهی میباشد همچنین در آن به بررسی این موارد در سرریزهای سد کارون نیز پرداخته شده است.
با وجود بروز خشکسالیهای پیاپی و کمبود هرچه بیشتر منابع آب، هنوز هم بسیاری از شبکههای آبرسانی شهرهای کشور با مشکل نشت آب مواجه هستند. علیرغم اهمیت موضوع نشت در شبکههای آبرسانی، مطالعات انجام شده در این زمینه و مخصوصاً مطالعاتی که منجر به نتایج میدانی شده بخصوص در کشور ما کافی نبوده و مطالعات بیشتری در این زمینه مورد نیاز است. هدف از ارائه مقاله حاضر بررسی اعمال مدیریت فشار در شبکه و ارائه نتایج حاصل از تغییرات فشار شبکه بر مقادیر حداقل جریان شبانه، جریان ورودی به شبکه و مصرف مشترکان میباشد. در مطالعه حاضر یکی از مناطق شمالی شهر تهران به عنوان پایلوت انتخاب شده و پس از اندازهگیری پارامترهای جریان، شامل مقادیر دبی ورودی به ایزوله و قرائت کنتور مشترکین، مقادیر مصرف وحداقل جریان شبانه برآورد گردیده است. با نصب شیرهای فشارشکن دارای کنترلگر، میزان فشار شبکه در ساعتها و شرایط مختلف تنظیم گردیده و هر بار مقادیر پارامترهای مورد مطالعه بررسی شدهاند. در نهایت مدل طراحی شده جهت محاسبات نشت در شبکه معرفی میگردد.
تغذیه سفره آب زیرزمینی از مهمترین راههای استفاده بهینه و طولانی مدت از منابع آب زیرزمینی میباشد. مدیریت آبی یکپارچه، ذخیره و برداشت فصلی آب، افزایش تولید رشته چاهها، بالا آوردن سطح آب، کاهش هزینه پمپاژ، حفاظت و برگرداندن جریانهای سطحی و کنترل سیلاب از جمله فواید تغذیه مصنوعی به شمار میآیند. با وجود پیشرفتهای حاصل شده در طراحی و اجرای طرحهای تغذیه مصنوعی در کشور، بخصوص در سالهای اخیر، همچنان عدم وجود استانداردی جامع در مکانیابی مناطق مستعد جهت اجرای طرحهای تغذیه مصنوعی و تعداد و نوع فاکتورهای مهم و اولویت آنها در تعیین نهایی این مناطق، از جمله کمبودهای این بخش به حساب میآید.
افت مستمر سطح آب زیرزمینی منجر به کسری مخزن و منفی شدن بیلان آب زیرزمینی آبخوان گوهرکوه واقع در شهرستان خاش استان سیستان و بلوچستان شده و بر اساس مطالعات انجام گرفته با کسری مخزن متوسط سالیانه حدود 4/12 میلیون متر مکعب مواجه گردیده است. در این مقاله سعی شده با توجه به مطالعات جامع صورت گرفته، کلیه پارامترهای دخیل در تغذیه مصنوعی از جمله نفوذپذیری آبخوان، عمق برخورد به آب زیرزمینی، ضخامت آبرفت، شیب زمین، کیفیت آب زیرزمینی، تراکم شبکه زهکشی دشت، موقعیت چاههای بهره برداری، جهت جریان آب زیرزمینی، کاربری اراضی، نزدیکی به روستا و جاده و تلاقی با مناطق گسلی و قنوات با ساخت لایه اطلاعاتی هر کدام در سیستم اطلاعات جغرافیایی GIS و مدل شبیه سازی شده آب زیرزمینی به دقت بررسی و تعیین گردند. با ساخت 11 لایه اطلاعاتی مربوط به پارامترهای ذکر شده و رتبه بندی آنها و کلاسه بندی مقادیر مختلف از هر پارامتر، در نهایت با تلفیق این لایهها، مستعدترین نقاط جهت اجرای طرحهای تغذیه مصنوعی در سطح دشت گوهرکوه شناسایی و اولویتبندی شدهاند.