امروزه سیلاب های شهری یکی از وقایع رو به رشد و یکی از نگرانی های مدیران شهری در سراسر جهان بوده و بدلیل تغییرات اقلیمی و گرمایش جهانی روند افزایشی شدیدی به خود گرفته است. اساساً مهار و کنترل کامل سیلاب ها بعلت محدودیت های فیزیکی و اقتصادی عملا غیر ممکن می باشد لذا کنترل سیل به معنای کاهش خسارات جانی و مالی منتج از سیلاب می باشد و لازمه آن اولویت بندی و شناسایی بهینه ترین راهکارهای مقابله با سیلاب می باشد. برای دستیابی به این مهم در ابتدا باید به بررسی عوامل تشدید کننده سیلاب بخصوص در حوضه های شهری که بالاترین میزان خسارات به آنها وارد می شود پرداخت. مطالعات زیادی در داخل و خارج کشور در زمینه سیلاب های شهری صورت گرفته است اما تعداد کمی از آنها به بررسی جزییات عوامل تشدید کننده خرابی ناشی از بروز سیل در قالب تجربیات حاصل از سیلاب های واقعی و در یک رویکرد علمی در شهرها پرداخته اند.

در آبان ماه سال 1394 در اثر بارش بی سابقه باران در شهر ایلام سیلاب مخربی بوقوع پیوست که باعث خسارات جانی و مالی فراوان در شهر شد. علاوه بر بزرگی بارش منتج به این سیلاب عوامل دیگری نیز شامل عوامل طبیعی و انسانی در افزایش خسارات موثر بودند و در این مقاله سعی شده با توجه به بررسی های میدانی در زمان وقوع سیلاب و تحلیل ها و بررسی های بعد از آن به شناسایی این عوامل پرداخته شود تا تصمیم گیران و مدیران شهری با سهولت بیشتری راهکارهای مقابله با سیلاب را تعیین و اولویت بندی آنها را مشخص کنند.

در اثر گرادیان حرارتی ایجاد شده در بتن حجیم در اثر حرارت هیدراسیون، تغییر حجم متفاوت ایجاد خواهد شد که به همراه قید یا گیرداری که وجود دارد کرنش و تنش کششی به وجود آمده که می تواند منجر به ترک خوردگی شود.

تنش های منتج شده از کرنش های ناشی از گیرداری سازه باعث این گونه ترک خوردگی در سازه بتن حجیم می گردد که با توجه به کاربرد زیاد این بتن در پروژه های درحال اجرای کشور، نیاز به بررسی و شناخت خصوصیات آن آشکار می گردد .

در این مقاله به بررسی مکانیزم این عامل ترک خوردگی در بتن حجیم پرداخته شده و جمع شدگی و انواع گیرداری که باعث این گونه ترک هاست در آن مورد بحث قرار گرفته، در نهایت روشهای پیشگیری از این گونه ترک خوردگی نیز توصیه شده است. 

مسائل حرارتی در سازه هایی نظیر بدنه سد ها و دیگر مقاطع حجیم بتنی عموما اتخاذ تدابیری جهت جلوگیری از ایجاد ترک های حرارتی در این گونه سازه ها را ضروری می کند. از روش های عمده ای که توسط طراحان جهت مقابله با مسائل حرارتی بکار می رود، محدود نمودن دمای حداکثر اولیه مجاز بتن می باشد. بر این اساس رعایت حد تعیین شده روی دمای اولیه بتن از مسایل عمده ای می باشد که پیمانکاران مجری بتن ریزیهای حجیم با آن مواجه می باشند و جهت نیل به این هدف، کاربرد روش های پیش سرمایش بتن غیر قابل اجتناب می باشد.

در این مقاله ابتدا به بررسی مکانیسم ایجاد ترک در اثر گرادیان های حرارتی بتن پرداخته شده و سپس سیستم های مقابله با تولید گرمای بتن بخصوص سیستم پیش سرمایش معرفی شده است.

دامنه ترک در سد های بتنی از یک عارضه سطحی کوچک تا تخریب جدی بتن در نوسان است. در این میان تر ک های حرارتی از اهمیت ویژه ای بر خوردارند.

یکی از ویژگی های مهم که بتن حجیم را از سایر بتن های سازه ای مجزا می کند رفتار حرارتی آن است. ابعاد نسبتا بزرگ سازه ای بتن حجیم باعث ایجاد گرادیان حرارتی بین داخل و سطح خارجی بتن میشود. در اثر این گرادیان تغییر حجم متفاوت ایجاد خواهد شد که به همراه قیدی که وجود دارد، کرنش و تنش کششی بوجود آمده که می تواند منجر به ترک خوردگی شود.

در این مقاله به بررسی مکانیسم بروز این نوع ترک ها و روش آنالیز کرنش کششی پرداخته شده و در آن روش های پیشگیری از ترک های حرارتی مورد بحث قرار گرفته است. در نهایت نیز روش های ترمیم ترک در سد های بتنی معرفی شده اند.

گرما زایی ناشی از واکنش های مواد سیمانی در سازه های بتن حجیم منجر به افزایش دما شده و در صورت گیرداری سازه ممکن است باعث بروز ترک در این سازه ها شود.

از آنجا که ضریب هدایت حرارتی بتن نسبتا کم است، حرارت هیدراسیون ایجاد شده در سازه های حجیم بتنی به کندی آزاد خواهد شد مگر آنکه روشهایی نظیر پس سرمایش پیش بینی شده باشد. به عنوان مثال یک دیوار بتنی به ضخامت 15 سانتی متر بعد از نیم ساعت به تعادل حرارتی با محیط خواهد رسید در حالیکه این زمان برای یک دیوار 5/1 متری، 15متری و 150 متری به ترتیب 1هفته، 2سال و 200 سال خواهد بود. به طور کلی زمان لازم برای تعادل حرارتی، نسبت مستقیم با مربع کوچکترین بعد سازه دارد.

در کشور ما با توجه به تعداد زیاد پروژه های بتنی حجیم در حال اجرا و یا در حال مطالعه مثل سدها، نیروگاهها، جداره های ضخیم بتنی تونل ها، پرداختن به موضوع بتن حجیم و روش های کنترل مسائل حرارتی حایز اهمیت فراوان می باشد.

در این مقاله ضمن تبیین پارامترهای تاثیر گذار روی مسائل حرارتی سازه های بتنی حجیم، روش های تحلیل و محاسبه دمای بتن حجیم تشریح شده است و توصیه هایی جهت کاهش عواقب تولید گرمای بتن ارائه شده است.

معادلات حاکم بر جریان های غیر دایمی در کانالهای باز به معادلات سنت- ونانت معروف هسـتند. ایـن معـادلات بـه شـکل معادلات دیفرانسیل جزیی غیرخطی و از نوع هذلولوی هستند که به طور تحلیلی قابل حـل نیسـتند. بنـابراین بـرای حـل ایـن معادلات از روش های عددی استفاده می شود. در این مقاله عمق و سرعت و هیدروگراف جریان در یـک کانـال مسـتطیلی بـا جریان متغیر تدریحی غیردائمی از روش مشخصه و روش تفاضـل محـدود صـریح بـا هـم مقایسـه شـده اسـت. ایـن کـار بـا برنامهنویسی این دو روش در محیط MATLAB ،امکانپذیر شد. مقایسه برای گامهای زمـانی و مکـانی مختلـف انجـام شـده است. از لحاظ زمان اجرا روش مشخصه پروفیل سطح را در زمان بیشتری محاسبه میکند. نزدیک بودن عدد کورانت به 1 نتایج این دو روش را یکدیگر نزدیک کرده است. حساسیت روش مشخصه نسبت به گام زمانی کمتر از روش تفاضل محدود صریح بود. مقادیر سرعت روش مشخصه قرابت بیشتری با نتایج تفاضل محدود صریح، نسبت به نتایج عمق، دارند. نتایج نشان میدهد نمودارهای سرعت، عمق روش مشخصه بالاتر از نمودارهای تفاضل محدود قرار میگیرند. 

بررسی در دسترس بودن، مصارف و تنشهای آبی در مقیاس یک حوضه آبریز در دهه های گذشته بسیار مورد توجه محققان قرار گرفته است. در حال حاضر به دلیل افزایش این تنشها در اکثر کشورها تخصیص آب مورد نیها بهرای محیط یست در برنامهریزی مدیریت منابع آب حوضهی رودخانه ها به یک روند متداول تبدیل شهد اسهت . در ایهن مقاله دو روش هیدرولوژیکی )تنانت و منحنی تداوم جریان( محاسبه جریان مورد نیا یستمحیطی بها ههم مقایسهه شدند. مطالعه موردی بر روی سه یرحوضه ا سرشاخههای رودخانه جراحی در استان خو ستان انجهام گردیهد . در این تحقیق اثر استفاد ا هر یک ا این دو روش بر اعتمادپذیری حجمی و مانی نیا ها به کمک نرمافزار شهبیه سها حوضه آبریز MODSIM بررسی گردید است. نتایج حهاکی ا آن اسهت کهه مقهدار بدسهت آمهد بهرای نیها آبهی یستمحیطی ا دو روش تنانت و تحلیل منحنی تداوم جریان برای یرحوضهه ههای مختلهم متفهاوی مهی باشهد و روش تنانت نسبت به روش منحنی تداوم جریان، ضرایب اعتمادپذیری مانی و حجمی باالتری را درهریک ا چهار نوع نیا شرب، صنعت، کشاور ی و یست محیطی نشان می داد. باتوجه به نتایج میتوان روش منحنی تداوم جریهان را در تامین نیا آبی یست محیطی و برنامه ریزی منابع آب، در منطقه مورد مطالعه روش مطلوب تری دانست.